Pierre-Joseph Proudhon (1809-1865), Fransız sosyalist, politik ekonomist, sosyolog ve gazetecidir. Anarşist düşüncenin ilk teorisyenlerinden biri olarak kabul edilir.
Temel Fikirleri:
Mülkiyet Eleştirisi: Proudhon, en çok "Mülkiyet nedir?" adlı eseriyle tanınır. Bu eserinde ünlü "Mülkiyet hırsızlıktır!" ifadesini kullanmıştır. Ancak bu ifadeyi, emeğiyle kazanmayanların mülkiyetini eleştirmek için kullanmıştır. Proudhon, küçük üreticilerin, zanaatkârların ve çiftçilerin mülkiyetini savunmuştur. Bu bağlamda mülkiyet kavramına farklı bir bakış açısı getirmiştir.
Karşılıklılık (Mutualizm): Proudhon'un ideal toplum düzeni, karşılıklı yardımlaşma ve işbirliğine dayanan mutualizm üzerine kuruludur. Bu sistemde, bireyler ve küçük gruplar, gönüllü anlaşmalarla birbirleriyle işbirliği yapar, adil bir değişim sistemi aracılığıyla ihtiyaçlarını karşılarlar.
Devlet Eleştirisi: Proudhon, merkezi devlete karşıydı. Ona göre devlet, özünde baskıcı bir kurumdu ve bireysel özgürlükleri kısıtlıyordu. Devlet'in yerine, ademi merkeziyetçi, gönüllü birliklere dayanan bir toplumsal düzeni savunmuştur.
Anarşi: Proudhon, "anarşi" terimini, "lidersizlik" veya "kaos" anlamında değil, "düzenin yokluğu" olarak değil, aksine "düzenin kendiliğindenliği" olarak anlamıştır. Anarşi, onun için zorlama olmaksızın, özgür bireylerin işbirliğiyle oluşan bir toplumsal düzendir. Bu bağlamda anarşi kavramına kendi yorumunu getirmiştir.
Halk Bankası: Proudhon, işçilerin ve küçük üreticilerin kredi ihtiyaçlarını karşılamak için bir "Halk Bankası" kurulmasını önermiştir. Bu banka, faizsiz veya çok düşük faizli krediler sağlayarak, sermayenin sömürüsünü ortadan kaldırmaya yardımcı olacaktı.
Ne Demek sitesindeki bilgiler kullanıcılar vasıtasıyla veya otomatik oluşturulmuştur. Buradaki bilgilerin doğru olduğu garanti edilmez. Düzeltilmesi gereken bilgi olduğunu düşünüyorsanız bizimle iletişime geçiniz. Her türlü görüş, destek ve önerileriniz için iletisim@nedemek.page